Naam Harfsen
De Plaatsnaam Harfsen:
De naam Harfsen wordt vanaf de 14 e eeuw in diverse geschriften vermeld, zoals Herfsen (1366), Harveschen (1379). Andere variatie’s komen ook voor, zoals Herfschen en Hervesse.
Met Harfsen bedoel ik het oude Harfsen , gelegen aan het kruispunt Kapelweg met de Harfsense Steeg.
Wat zou nu de naam Harfsen kunnen betekenen ?
Onderzoek naam:
Harfsen lijkt erg veel op het woord Harfst, wat in het dialect gebruikt wordt en herfst betekent.
Woordenboeken ( verwante taalgroepen):
Engels: Hier vinden we het woord Harvest, wat erg op Harveschen lijkt. Het betekent Oogsttijd, de oogst binnenhalen, oogsten wat men gezaaid heeft.
Duits: Hier kent men het woord Herbst, wat najaar, druivenplukken, oogst of fruitpluk betekent.
Nederlands: Herfst stamt af van het latijnse carpese (plukken). De betekenis is oogsttijd of najaar.Ook de periode dat de appels en peren rijp zijn.
Etymologisch: Dit geeft aan dat het woord herfst in het middennederlands (herfst 1268), oud hoogduits (herbist), het nieuw hoogduits (herbst), oud engels (ærfest), nieuw engels (harvest) voorkomt.
Het is te verbinden met carpo (ik pluk) en het griekse woord krôpion (sikkel)
Het betekent ‘tijd waarin men plukt’.
In dit verband is het leuk om te weten dat Karel de Grote september "Haervistmannoth", oogstmaand noemde.
Eigenlijk is dat een betere benaming van de negende maand, want september is afgeleid van septem, zeven. Vroeger was maart de eerste maand van het jaar en dan klopt het wel!
Hoewel oogstmaand nu de bijnaam van augustus is, zou september dit zeker niet misstaan, want in deze maand wordt veel fruit, kool, bieten en aardappelen geoogst.
Waarom heet een plek Harfsen?
Als we in gedachten meerdere eeuwen terug gaan en we zouden het landschap dan te zien krijgen, dan denk ik dat we in onze omgeving veel heidevelden, woeste gronden, zandverstuivingen en broeklanden zouden zien.
Waar zullen de eerste bewoners zich in deze streek gevestigd hebben?
Zij kozen een plek bij een waterloop en de hoger gelegen gronden (enken of essen ).
Deze gronden werden in cultuur gebracht. Men kon oogsten wat men gezaaid had, zonder het risico te lopen, dat de oogst letterlijk en figuurlijk in het water viel.
De plaats (oud)Harfsen lag vlak bij de Harfsense beek en aan de rand van enkele enken (de grote Harfsense enk en de kleine Harfsense enk).
De beste plek om te wonen in deze omgeving.
Hoe zullen de eerste bewoners deze plek genoemd kunnen hebben?
De plek waar we oogsten, de oogstplek. Dus Harveschen of nu: Harfsen.
Wim Besselink
