Hoge Heerlijkheid
Dorpen > Kring van Dorth
Hoge Heerlijkheid Kring van Dorth
Hoge heerlijkheid
Kring van Dorth is een buurtschap met een groots verleden. Het was gedurende vele honderden jaren een zogenaamde “Hoge Heerlijkheid”. De heer van Dorth was daarmee een belangrijk persoon met veel macht.
Rechten van de Landsheer
Een hoge heerlijkheid was namelijk vanaf de middeleeuwen tot laat in de achttiende eeuw een zelfstandig gebied met eigen wetten en rechtspraak. De landsheer bezat ook het recht om lijfstraffen uit te delen en zelfs het halsrecht, het recht om misdadigers tot de galg te veroordelen en te laten executeren. Aan een hoge heerlijkheid waren daarnaast ook nog de rechten verbonden met betrekking tot jacht en visserij, het molenrecht en de benoeming van dragers van openbare ambten. Een belangrijke bron van inkomsten was het tiendrecht.
Franse tijd
In de onrustige Franse tijd veranderde er veel. De heerlijke rechten werden vanaf 1795 afgeschaft en daarmee de heerlijkheden (en het feodalisme) opgeheven. Er zijn bronnen waarin 1811 wordt genoemd als datum waarop de Hoge Heerlijkheid Kring van Dorth is afgeschaft. De rechtspraak werd voor het gehele land gelijkgetrokken en was na 1804 gebaseerd op de Code Napoléon.
Zelfstandige gemeente
Na de Franse tijd in 1818 werd Kring van Dorth een zelfstandige gemeente Dorth. Dat gebeurde op grond van de “oude heerlijke rechten”. Het aantal inwoners was echter zo gering dat het 20 jaar later (in 1938) bij de Gemeente Gorssel werd gevoegd en daarmee definitief als zelfstandige bestuurseenheid verdween.
Van kasteel naar landhuis
Vanaf de 14e eeuw stond in Kring van Dorth een kasteel dat in 1833 is vervangen door een voor de bewoners veel comfortabeler landhuis. Dit landhuis is diverse malen ingrijpend verbouwd en in 1927 zelfs geheel afgebroken en opnieuw opgebouwd en aangepast aan de "moderne tijd". Het huidige landhuis is de vijfde in een reeks van kastelen en landhuizen.
Kasteel Dorth, anno 1726
Huize Dorth, één van de vele gedaanten
Huize Dorth, anno 2021
Twee pinnakels aan het begin van de oprijlaan, anno 2021
Bronnen:
Wikipedia
Erfgoed Centrum Zutphen
De Elf Marken